سال مالی چیست؟

ابتدا توضیح می‌دهیم سال مالی چیست؟ سال مالی Fiscal Year دوره زمانی یک ساله است که در حسابداری کاربرد دارد. در واقع سال مالی یک دوره ۱۲ ماهه است که سازمان‌ها برای گزارشگری مالی و اهداف حسابداری از آن استفاده می‌کنند. شرکت‌ها و صاحبان مشاغل از این دوره زمانی برای گزارش‌دهی مالی و بودجه‌بندی استفاده می­‌کنند. سال مالی گزارش دوره‌ای است که حسابداران از وضعیت مالی و اقتصادی شرکت و واحد اقتصادی خود ارائه می‌دهند.

در طول یک سال مالی، سازمان‌ها درآمد، هزینه‌ها و سایر تراکنش‌های مالی خود را پیگیری می‌کنند. و از این اطلاعات برای تهیه صورت‌های مالی مانند صورت سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد استفاده می‌کنند. این اطلاعات برای ارزیابی سلامت مالی و عملکرد سازمان و تصمیم‌گیری در مورد عملیات آتی آن مهم است.

کاربرد سال مالی چیست؟

در بخش قبل گفتیم که سال مالی چیست؟ حالا با کاربرد آن آشنا می‌شویم. سال مالی گزارشی است که برای ارزیابی وضعیت مالی مؤسسات به کار برده می‌شود. مطابق قوانین حسابداری در پایان هر سال مالی، حسابداران باید صورت‌های مالی و اظهارنامه عملکرد خود را تحویل دهند. در واقع از سال مالی برای بررسی وضعیت یک واحد اقتصادی در طول سال یا یک دوره مالی استفاده می‌شود. مدت زمان هر سال مالی ۱۲ ماه یا یک سال است.

تاریخ شروع و پایان سال مالی

دوره‌های مالی برای گزارش اطلاعات مالی هر شرکت متفاوت است. هر شرکت یا واحد اقتصادی بنا به نوع فعالیت و کسب و کار خود با تصمیم مدیران آغاز و پایان مشخصی برای گزارش‌دهی و بستن حساب‌های مالی در نظر می‌گیرد.

برای محاسبه سال مالی، باید فردای آخرین روز سال مالی را برای شروع سال بعد در نظر گرفت. به طور مثال اگر سال مالی در ۲۹ اسفند تمام می‌شود، شروع سال مالی بعد ۱ فروردین است. یعنی درست یک روز بعد از پایان سال مالی گذشته، سال جدید آغاز می‌شود.

ناگفته نماند در شرکت‌های تازه تأسیس برای شروع سال مالی زمان مشخصی در نظر گرفته نشده است. هر زمان که شرکت آغاز به کار کرد شروع سال مالی همان تاریخ است. هر چند پایان سال مالی که از ۱ فروردین آغاز شده است ۲۹ اسفند همان سال است. اما گاهی برخی شرکت‌ها از تقویم مالی متفاوتی برای تعیین سال مالی حسابداری خود استفاده می‌کنند. به طور مثال دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی سال مالی خود را آغاز و پایان سال تحصیلی در نظر می‌گیرند.

سال مالی در ایران

خوب است بدانید آغاز سال مالی در ایران مصادف با شروع سال نو شمسی، یعنی اول فروردین است. با این اوصاف سال مالی که از ۱ فروردین آغاز شود باید در ۲۹ اسفند پایان یابد. نکاتی مهمی که قبل از تعیین سال مالی باید بدانید مؤسسات سهامی عام موظف به ارائه گزارش میان دوره ۳ ماهه برای عملکرد خود هستند. از دوره‌های مالی ۳ ماهه بورسی، برای تطبیق سود پیش‌بینی شده با وضعیت واقعی شرکت استفاده می‌شود. کمترین زمان برای ارائه دوره مالی، بازه زمانی یک ماهه است. بیشترین و معمول‌ترین دوره برای مشخص کردن سال مالی دوره‌های یک ساله است.

چگونگی بستن سال مالی چیست؟

برای ایجاد یک سال مالی، یک سازمان باید تاریخ شروع و پایانی را انتخاب کند. که برای اهداف حسابداری مالی و گزارشگری استفاده شود. در اینجا چند مرحله برای ایجاد یک سال مالی وجود دارد:

۱- تعیین تاریخ شروع و پایان: سازمان باید در مورد تاریخ شروع و پایان سال مالی خود تصمیم بگیرد. این ممکن است بر اساس عواملی مانند ماهیت عملیات سازمان، استانداردهای صنعتی یا الزامات قانونی باشد.

۲- به ذینفعان اطلاع دهید: پس از تعیین تاریخ شروع و پایان، سازمان باید به ذینفعان خود از جمله کارکنان، سهامداران و طلبکاران، تاریخ سال مالی جدید را مطلع کند.

۳- به روز رسانی سیستم‌های حسابداری: سازمان باید سیستم‌های حسابداری خود را به روز کند. تا تاریخ‌های سال مالی جدید را منعکس کند. این شامل به روز رسانی نرم افزار، مانده حساب‌ها و صورت‌های مالی است.

۴- تهیه ترازهای افتتاحیه: سازمان باید ترازهای افتتاحیه را برای سال مالی جدید آماده کند. این شامل ثبت مانده تمام حساب‌ها در اولین روز سال مالی جدید است.

۵- شروع ثبت تراکنش‌ها: سازمان می‌تواند پس از تهیه مانده‌های افتتاحیه، ثبت معاملات را در سال مالی جدید آغاز کند. این شامل ثبت کلیه درآمدها، هزینه‌ها و سایر معاملات مالی است که در طول سال مالی رخ می‌دهد.

۶- بستن سال مالی: در پایان سال مالی، سازمان نیاز به بستن حساب‌های خود و تهیه صورت‌های مالی دارد. این شامل تطبیق حساب‌ها، تعدیل ورودی‌ها و تهیه صورت‌های مالی مانند صورت سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان نقدی است.

با پیروی از این مراحل، یک سازمان می‌تواند یک سال مالی ایجاد کند. و اطمینان حاصل کند که حسابداری و گزارش مالی آن دقیق و سازگار است.

برای چگونگی بستن سال مالی حسابدار باید موارد زیر را رعایت کند:

• وارسی کلیه مدارک مالی مؤسسه بدون این که موردی از قلم بیفتد.
• وارسی انبار یا انبارگردانی برای محاسبه موجودی‌های غیرنقدی شرکت که تأثیر مستقیمی بر بر اعلان های دوره مالی دارد.
• از مهم‌ترین اقدامات برای بستن سال مالی به روز کردن کلیه حساب‌های فروش و مخارج است. هزینه‌هایی مانند دستمزد، حقوق، اجاره مکان یا دفتر، هزینه‌های جانبی و غیره وارسی شده و به حساب بستانکار بسته می‌شود.
• پس از بستن کلیه حساب‌های دائمی و جاری نوبت تهیه ترازنامه پایانی است. که آن را تهیه کرده و ارزشیابی نهایی را عرضه می‌نمایند.