حسابرسی چیست؟

حسابرسی چیست؟ حسابرسی بررسی مستقل صورت‌های مالی، سوابق و فرآیندهای یک سازمان توسط یک متخصص واجد شرایط، معروف به حسابرس است. هدف اولیه حسابرسی ارائه نظر در مورد صحت صورت‌های مالی سازمان و اطمینان از مطابقت آنها با اصول پذیرفته شده حسابداری است. حسابرس سوابق مالی سازمان شامل صورت‌های مالی، سیستم‌های حسابداری، کنترل‌های داخلی و اسناد پشتیبان را مورد بررسی قرار می‌دهد. سپس حسابرس از این اطلاعات برای صحت صورت‌های مالی استفاده می‌کند.

فرآیند حسابرسی چیست؟

1. برنامه ریزی: حسابرس اهداف حسابرسی را تعیین می‌کند، خطرات کلیدی را شناسایی می‌کند و برنامه حسابرسی را تدوین می‌کند.
2. کار میدانی: حسابرس سوابق مالی سازمان، اظهارات مدیریت را آزمایش می‌کند.
3. گزارش دهی: حسابرس گزارشی تهیه می‌کند که شامل نظر وی درباره صحت صورت‌های مالی باشد.

برخی از انواع رایج حسابرسی شامل حسابرسی صورت‌های مالی، حسابرسی عملیاتی و… است. به طور کلی، حسابرسی نقش مهمی در ارائه اطمینان به ذینفعان، مانند سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و تنظیم کنندگان ایفا می کند. تعریف انواع آن، بسیار گسترده‌ است؛ در ادامه مقاله بیشتر در مورد این موضوع صحبت خواهیم کرد:

آشنایی با انواع حسابرسی:

 ابتدا باید به این موضوع اشاره کنیم که حسابرسی انواع گوناگونی دارد. صورت‌های مالی، رعایتی، عملیاتی، قانونی و داخلی از انواع آن هستند. در ادامه به معرفی و تحقیق در مورد انواع آن می‌پردازیم:

۱ – حسابرسی صورت‌های مالی

حسابرسی صورت‌های مالی معمولاً شامل موارد زیر است:

• ترازنامه: حسابرس دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام سازمان را بررسی می‌کند تا از ثبت و ارائه دقیق آنها اطمینان حاصل کند.
• صورت سود و زیان: حسابرس درآمدها، هزینه‌ها، سود و زیان سازمان را بررسی می‌کند تا از ثبت و ارائه دقیق آنها اطمینان حاصل کند.
• صورت جریان وجوه نقد: حسابرس جریان‌های نقدی ورودی و خروجی سازمان را بررسی می‌کند تا از ثبت و ارائه دقیق آنها اطمینان حاصل کند.
• یادداشت‌های صورت‌های مالی: حسابرس اطلاعات افشای سازمان و یادداشت‌های مربوط به صورت‌های مالی را بررسی می‌کند تا از مطابقت آنها با استانداردها و مقررات حسابداری قابل اجرا، اطمینان حاصل کند.

۲ – حسابرسی رعایت

حسابرسی رعایت ارزیابی مستقلی از انطباق سازمان با قوانین، مقررات، خط مشی‌ها و استانداردهای مرتبط با عملیات آن است. هدف از حسابرسی رعایت ارزیابی این است که آیا سازمان از قوانین و دستورالعمل‌های قابل اجرا پیروی می‌کند یا خیر. و بسته به ماهیت سازمان و مقررات مربوط به آن می‌تواند طیف وسیعی از موضوعات را پوشش دهد. در طول حسابرسی رعایت، حسابرسان معمولاً اسناد را بررسی می‌کنند، با کارکنان مصاحبه می‌کنند و عملیات سازمان را مشاهده می‌کنند تا مشخص کنند که آیا با قوانین مطابقت دارد یا خیر.

این نوع حسابرسی چیست؟ که اغلب توسط حسابرسان خارجی انجام می‌شود، اما می‌تواند توسط حسابرسان داخلی درون سازمان نیز انجام شود. نتایج این حسابرسی می‌تواند برای بهبود برنامه انطباق سازمان، کاهش خطر عدم انطباق باشد که سازمان تعهدات قانونی و نظارتی خود را جدی بگیرد.

۳ – حسابرسی عملیاتی

حسابرسی عملیاتی نوعی حسابرسی است که فرآیندها، رویه‌ها و کنترل‌های عملیاتی سازمان را برای شناسایی فرصت‌های بهبود ارزیابی می‌کند. تمرکز حسابرسی عملیاتی به جای گزارشگری مالی، بر کارایی، اثربخشی و صرفه جویی در عملیات سازمان است.

در طول حسابرسی عملیاتی، حسابرسان حوزه‌های عملیاتی کلیدی مانند تولید، مدیریت موجودی، فروش، بازاریابی، خدمات مشتری و منابع انسانی را بررسی می‌کنند. آنها خط مشی‌ها و رویه‌های سازمان را بررسی می‌کنند و ارزیابی می‌کنند که آیا از آنها پیروی می شود یا خیر. آنها همچنین عملکرد سیستم‌ها و فرآیندهای سازمان را ارزیابی می‌کنند و هر حوزه‌ای را که می‌توان برای افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها یا بهبود رضایت مشتری در آن‌ها بهبود داد، شناسایی کرد.

حسابرسی عملیاتی بسته به سازمان و اهداف آن می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، ممکن است بر یک بخش یا واحد تجاری خاص متمرکز شود، یا ممکن است کل سازمان را تحت پوشش قرار دهد. حسابرسی بسته به اندازه و پیچیدگی سازمان می‌تواند توسط حسابرسان داخلی یا حسابرسان خارجی انجام شود.

گزارش حسابرسی ممکن است شامل توصیه‌هایی برای بهبود در زمینه‌هایی مانند طراحی مجدد فرآیند، ارتقاء فناوری و آموزش کارکنان باشد. با انجام حسابرسی عملیاتی به طور منظم، سازمانها می‌توانند اطمینان حاصل کنند که عملیات آنها روان و کارآمد است و برای دستیابی به اهداف استراتژیک خود موقعیت مناسبی دارند.

۴ – حسابرسی قانونی 

در سال‌های اخیر، دعوت از حسابرسان برای ارائه خدمات حسابرسی قانونی Forensic Audit به ویژه هنگام بروز اختلافات مالی، گسترش فزاینده‌ای یافته است. حسابرسی قانونی در واقع مشابه خدمت پزشکان در امر «پزشکی قانونی» است. برخی از مواردی که اجرای آن می‌تواند ضرورت یابد؛ به شرح زیر است: تقلب‌های تجاری یا کارکنان شرکت‌ها، خسارت‌های تجاری و اقتصادی، اختلاف بین سهامداران یا شرکا.

۵ – حسابرسی داخلی

در تعریف حسابرسی داخلی، این فن یک فعالیت مستقل، اطمینان بخش واقع بینانه و مشاوره‌ای است که برای ارزش‌افزایی و بهبود عملیات سازمان طراحی شده‌ است. همچنین با فراهم ساختن رویکردی سیستماتیک و روش‌مند برای ارزیابی و بهبود اثربخشی فرآیندهای راهبری، مدیریت ریسک و کنترل، سازمان را در دستیابی به هدف‌هایش یاری می‌کند.

پروسه رسیدگی به اسناد کارفرما و دفاتر قانونی شرکت‌هایی که در سازمان تامین اجتماعی، دارای پرونده بوده و کد کارگاهی دارند، توسط سازمان حسابرسی بیمه تامین اجتماعی را حسابرسی بیمه می‌گویند.